Some Biological Parameters Of Sardine, Sardina Pilchardus Walb. 1792, In Montenegrin Waters

Abstract

Srdela, Sardina pilchardus, je jedna od najrasprostranjenijih i komercijalno najvažnijih vrsta riba u Jadranskom moru (FishStat Plus, FAO). Industrijski ribolov srdele i inćuna u Crnoj Gori je još uvek nerazvijen, pa se ove vrste uglavnom love alatima malog obalnog ribolova, tj. mrežama potegačama male veličine oka (5-6 mm) u Bokokotorskom zalivu. Podaci predstavljeni u ovom radu rezultat su istraživanja sprovedenog u okviru Pilot studije AdriaMed projekta u periodu septembar 2007. – septembar 2008. godine. Tokom Pilot studije putem intervjua sa ribarima prikupljane su informacije o ulovu i ribolovnom naporu svih aktivnih tipova brodova, a takođe su uzimani i biološki uzorci komercijalno važnih vrsta kako bi se proučavale njihove biološke karakteristike. Uzorci srdele prikupljeni su u području Bokokotorskog zaliva (koji predstavlja jedno od najproduktivnijih područja na crnogorskom primorju, pa je mrestilište i hranilište mnogih ribljih vrsta. Uzorci su prikupljani mesečnom dinamikom. Prikupljeni su sledeći podaci: totalna dužina tela sa preciznošću 0.1 cm, totalna težina sa preciznošću 0.01 g, pol i stadijum zrelosti gonada (upotrebljena je skala sa četiri stadijuma zrelosti, 1 – nezrele, 2 – sazrevanje, 3 – zrele i 4 – izmrešćene jedinke). Na osnovu ovih podataka određen je dužinski raspon, distribucija dužinskih frekvenci, odnos polova, dužina dostizanja polne zrelosti (L50% dužina pri kojoj je 50% populacije polno zrelo, kao i L25% L75%), kao i dužinsko-težinski odnos prema formuli log W = log a + b log LT. Srdela je bila najzastupljenija u ulovu u periodu april – jul. Dužinski raspon iznosio je od 7.3 do 16.6 cm, sa srednjom vrednošću od 13.1 cm. Kod oba pola prisutne su dve grupe individua (Sl. 2). Kod ženki prvu grupu čine individue dužinskog rapona 7.5 – 12 cm, a druga grupa obuhvata adultne jedinke dužine 12.5 – 16.5 cm. Kod mužjaka prvu grupu čine mlade jedinke dužine manje od 12.5 am, dok drugu, mnogoizraženiju grupu, čine jedinke dužinskog raspona 13 – 16 cm. Od ukupnog broja jedinki (613) ženke čine 51.4% a mužjaci 48.6% (Tab. 1). U većim dužinskim klasama (>15 cm) ženke su zastupljenije od mužjaka (78%) (Sl. 3, 4). Zrele jedinke srdele obuhvataju dužinu 7.3 – 15 cm kod mužjaka, a kod ženki 8 – 16.6 cm. Nezrele jedinke čine oko 21% ukupnog uzorka, dok je izmrešćenih jedinki pronađeno 26 tokom čitavog istraživanja. Najveći broj uzorkovanih jedinki bio je u drugom stadijumu zrelosti. Jedinke u fazi mresta najzastupljenije su bile u periodu februar – mart. Procenjeno je da je dužina pri kojoj 50% populacije srdele dostigne polnu zrelost 12. 29 cm, dok su L25% i L75% procenjeni na 11.59 i 12.98 cm (Sl. 5). Koeficijent b dužinsko-težinskog odnosa kod mužjaka iznosio je 3.138, a kod ženki 2.973.