Water Quality Assessement Of Jablanica River Based On Aquatic Macroinvertebrate Community

Abstract

Cilj rada je da se prikažu rezultati ocene kvaliteta vode reke Jablanice (sliv Kolubare) zasnovane na prisutnoj zajednici vodenih makroinvertebrata. Jablanica je relativno kratka (25 km) desna sastavnica, koja u blizini Valjeva sa Obnicom (leva sastavnica) formira Kolubaru. Kolubara, kao poslednja veća pritoka Save, protiče kroz područje sa izraženim i različitim antropogenim uticajima. Sama Jablanica nastaje spajanjem većeg broja potoka sa obronaka planina Jablanik i Medvednik. U skladu sa zahtevima EU prilikom ocene stanja rečnih sistema neophodno je utvrđivanje referentnih uslova. Da bi se utvrdilo recentno stanje, i usaglašenost sa zahtevima za dostizanje referentnog statusa, izvršeno je ispitivanje ove reke u aprilu 2013. godine na tri lokaliteta gornjeg toka. Kao parametri za ocenu kvaliteta vode, korišćeni su sledeći pokazatelji: ukupan broj taksona, saprobni indeks (SI; Zelinka & Marvan), BMWP i ASPT skorovi, broj taksona grupa Ephemeroptera, Plecoptera and Trichoptera (EPT) i indeks diverziteta (SWI; Shannon-Wiener’s indeks). Zabeležena su ukupno 72 taksona makroinvertebrata. Kao najraznovrsnije grupe izdvajaju se Trichoptera (16 taksona) i Ephemeroptera (15 taksona). U odnosu na saprobnu vrednost, utvrđeno je da je većina prisutnih taksona osetljiva na organsko zagađenje (ksenosaprobni i oligosaprobni organizmi). Dobijene vrednosti praktično svih korišćenih pokazatelja kvaliteta vode, upućuju na veoma dobar status (klasa I), čime su ispunjeni uslovi da se ispitivani deo toka Jablanice može smatrati referentnim stanjem, za potrebe istraživanja sliva Kolubare. Puštanje u rad akumulacije u Rovnima (srednji tok Jablanice) može izmeniti zatečeno stanje, zbog čega je neophodan redovni monitoring.